26 juni - VN Internationale dag
voor steun aan slachtoffers van foltering

Dagenlang opgesloten in een kast, systematische verkrachtingen, elektrische schokken, onthouden van eten en drinken, nagels uittrekken en nog veel meer gruwelijke gebeurtenissen ondergaan de mensen die bij iMMO worden onderzocht. Deze mensen hebben foltering, uitbuiting en mensenhandel overleefd. Zonder uitzondering slachtoffers van ernstige mensenrechtenschendingen. De meesten houden met veel moeite een dagelijks ritme vol. Men wordt geplaagd door nachtmerries, herbelevingen, depressies en angsten.
Ieder jaar op 26 juni laten organisaties over de hele wereld hen met evenementen zien dat ze er niet alleen voor staan. Dat professionals hen bijstaan met medische en juridische hulp. Ter gelegenheid van deze dag werd een brochure uitgebracht door het UN Fund for Victims of Torture. Ook iMMO wordt de komende jaren door dit Fonds ondersteund.
In deze Nieuwsbrief verhalen van slachtoffers van marteling die de afgelopen maanden door iMMO werden onderzocht. Verder aandacht voor de onlangs bij iMMO gehouden internationale expertbijeenkomst in het kader van de ontwikkeling van een nieuw format medisch onderzoek.
 

Casuïstiek

Casus 1 - Palestinian suspension en Falanga
Een Palestijnse man vraagt asiel aan in Nederland. Betrokkene groeide op in een groot gezin in een vluchtelingenkamp in de Gazastrook. Het leven in het kamp werd getekend door onrust, oorlogsgeweld en armoede. Hij was sympathisant van een politieke beweging en heeft zich in het bijzijn van anderen wel eens negatief uitgelaten over een andere politieke beweging. Na een bomaanslag op een leider daarvan werd betrokkene opgepakt op beschuldiging van betrokkenheid bij de aanslag. Betrokkene is tijdens de aanhouding en tijdens zijn gevangenschap zeer ernstig mishandeld door leden van die andere politieke beweging. Lees verder

Casus 2 - Dreigen met ondragelijke pijnen en de dood
In deze casus betreft het een zeer jonge man uit een Afrikaans land. Regelmatig werden bij hem huiszoekingen door politie en militairen uitgevoerd omdat een familielid actief betrokken was bij een verzetsbeweging. Nadat een medestrijder van die verzetsbeweging na  marteling was doorgeslagen  en naam en huis van de familie genoemd had, werd betrokkene midden in de nacht door politie en militairen opgepakt en gevangen genomen. Hij  heeft vervolgens twee maanden gevangen gezeten en werd in die tijd frequent verhoord over zijn familierelatie, diens verblijfsplaats en over opslag van wapens. Lees verder
 

EU/AMIF-project: Common standards for the medical examination in the asylum procedure Art. 18 Directive 2013/32/EU

iMMO geeft leiding aan een Europees project. Daarin wordt met twee zusterorganisaties uit Hongarije en Frankrijk én externe experts gewerkt aan de ontwikkeling van een doelmatig forensisch medisch onderzoek ter ondersteuning van asielprocedures. De uitkomst moet bruikbaar zijn voor immigratiediensten in alle EU lidstaten. Er is een samenwerking overeengekomen met de Nederlandse IND die input zal leveren op de relevante onderdelen. In dit kader vond op 18, 19 en 20 mei in Diemen een internationale expertbijeenkomst plaats met experts die een indrukwekkende staat van dienst hebben op het gebied van medisch onderzoek bij slachtoffers van foltering en geweld. Lees verder

IRCT International Scientific Symposium:
Delivering on the Promise of the Right to Rehabilitation,
Mexico City, 5 - 7 December 2016

De International Rehabilitation Council for Torture Victims (IRCT) organiseert voor de tiende keer een groot internationaal congres waarin onderzoekers en medici hun ervaringen en onderzoek naar de opvang en rehabilitatie van slachtoffers van marteling met elkaar delen. iMMO verzorgt een workshop én een postersessie om de stand van zaken met betrekking tot een medisch onderzoek binnen asielprocedures te belichten en met vakgenoten te kunnen bespreken. Het AMIF-project staat daarbij centraal. Klik hier voor meer informatie over het symposium.

Wisseling van stafarts bij iMMO

Maartje Goudswaard is per 1 juni 2016 aangesteld als nieuwe stafarts bij iMMO maar was reeds als vrijwilliger bij iMMO werkzaam. Zij gaat Evert Bloemen vervangen die het wat rustiger aan gaat doen. Maartje Goudswaard is opgeleid tot arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (IGT) Als tropenarts heeft zij 5 jaar gewerkt in een ruraal gelegen ziekenhuis in het voormalige thuisland ‘de Transkei’ in Zuid-Afrika. In deze transculturele context deed zij ervaring op met armoede gerelateerde ziekten en verrichtte zij forensisch medisch onderzoek naar (seksueel) geweld. Zij is verder verbonden aan het Opleidingsinstituut voor Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde.

Evert Bloemen neemt per 1 juli afscheid als stafarts bij iMMO. Hij is vanaf de start zeer betrokken geweest bij de ontwikkeling van iMMO tot een volwaardig instituut. Binnen zijn kleine aanstelling heeft hij zijn grote ervaring met de gezondheidsproblematiek van de doelgroep maximaal ingezet voor het mee helpen ontwikkelen van de werkwijze van iMMO. Naast het leveren van professionele tegenspraak bij collegae was hij productief in het verzorgen van protocollen, artikelen, lezingen en trainingen. In het afgelopen jaar heeft hij ook een flinke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een digitale littekenatlas. Het zal duidelijk zijn dat hij zich niet aan de uren van zijn aanstelling hield. Zijn niet aflatende enthousiasme, werkplezier en collegialiteit gaat iMMO erg missen. Gelukkig dat wij hem door zijn werk bij Pharos nog vaak kunnen tegenkomen.

Jurisprudentie

Enstige marteling 'op zijn minst waarschijnlijk'
Recent deed rechtbank Roermond uitspraak (Awb 15/12673) in de zaak van een Russische asielzoeker. Betrokkene is ondernemer en hij moet voor zijn vergunning aan de wijkagent steekpenningen betalen. De politie neemt hem regelmatig mee naar het politiebureau, mishandelt hem en eist op die manier steeds meer geld. Lees verder.
 

Aanvragen iMMO-onderzoeken
Stand van zaken per 14 juni 2016

iMMO heeft tussen 5 maart 2012 en 14 juni 2016 in totaal 777 aanvragen ontvangen, waarvan 72 in 2016. Daarvan werden er 663 inhoudelijk beoordeeld. 143 Aanvragen daarvan zijn afgewezen (gemiddeld 18 %).
401 Zaken zijn afgerond met een volledig onderzoek en 23 zaken met een uitgebreid advies op basis van een dossieronderzoek. Op dit moment bevinden 60 zaken zich nog in de onderzoeksfase en 13 aanvragen staan op de wachtlijst ‘ter beoordeling’. iMMO wacht in 28 zaken op aanvullende informatie of op actie van de IND. Tenslotte werd in 109 zaken om uiteenlopende redenen de aanvraag (voor of na beoordeling) weer ingetrokken. Per maand ontvangt iMMO gemiddeld 15 verzoeken om advies.

Vervolg
In totaal zijn 401 rapportages uitgebracht. In 66% daarvan is het vervolg bekend: in 224 dossiers werd een vergunning verleend en in 43 zaken werd de asiel aanvraag tot in hoger beroep afgewezen. Helaas maakt de IND niet openbaar op welke wijze een iMMO-rapportage daarbij een rol speelde. Bij 33% van het totaal aantal uitgebrachte rapportages wacht de zaak nog bij de rechter of de IND op een beslissing of moet de zaak voor een herhaalde aanvraag nog bij de IND worden ingediend. In 13 zaken is betrokkene teruggekeerd of MOB (met onbekende bestemming) vertrokken.

Studiedag 16 april 2016

Een studiedag maakt onderdeel uit van de (bij)scholing van rapporteurs en vindt om de negen maanden plaats. Na de introductie volgden twee workshops. Eén waarin Evert Bloemen,  arts, de vorderingen van de digitale littekenatlas presenteerde. Studenten hebben in de afgelopen maanden veel foto’s met een korte beschrijving uit dossiers geselecteerd. Vervolgens werd aan de hand van casuïstiek de littekenbeoordeling ter hand genomen. In de tweede workshop is door Mathijs Hoogstad en Marieke van den Heuvel, respectievelijk GZ- en klinisch psycholoog, het begrip psychologische marteling en de toepassing ervan in iMMO-rapportages met de groep besproken. ’s Middags was drs. Kaveh Bouteh, trainer en adviseur bij Pharos, te gast. Hij presenteerde het thema ‘Communicatie en cultuur’ met veel voorbeelden uit de praktijk en adviezen aan de rapporteurs over sensitief en effectief communiceren.
 

Externe contacten en bijeenkomsten

5 april Training VluchtelingenWerk
Elsbeth Kors, klinisch psycholoog, heeft namens iMMO een training verzorgd voor vrijwilligers die werkzaam zijn in de opvang van asielzoekers bij VluchtelingenWerk Nederland. In de training is aandacht besteed aan het belang van het goed signaleren van klachten. Het signaleren dient  twee doelen: het is een aanwijzing dat de asielzoeker moeite kan hebben bij het vertellen van een compleet, consistent en coherent asielrelaas. FMMU kan dat signaal mee nemen in zijn beoordeling. Het kan ook een signaal zijn dat de klachten mogelijk gevolg zijn van marteling of inhumane behandeling. In het kader van artikel 18 van de Procedurerichtlijn kunnen deze klachten aanleiding zijn voor het besluit tot een medisch onderzoek.

24 mei IND
Op 24 mei jl. vond op directieniveau een voortgangsgesprek plaats tussen iMMO en de IND. Besproken zijn de voortgang van het EU-project en een onderzoek naar de wijze waarop iMMO-onderzoeken vergoed worden.

13 juni Masterclass IND
Elsbeth Kors en Evert Bloemen verzorgden een bijeenkomst voor een groep medewerkers van de IND. Aan de orde kwam vooral hoe de diverse fysieke en psychologische gevolgen van martelingen en ander geweld mee kunnen spelen binnen een asielaanvraag.  Aan de hand van casuïstiek en praktijksituaties is hierover kennis gedeeld.

14 juni Nationaal Rapporteur
Op 14 juni jl. vond een vervolggesprek plaats tussen de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en iMMO. iMMO doet veel onderzoeken waarin mensenhandel een rol speelt. Gesproken is over het gebruik van medisch onderzoek in het kader van vaststelling slachtofferschap en andere zaken waarin de werkterreinen elkaar raken.

Literatuur

IRCT Annual Report 2015
De IRCT (International Rehabilitation Council for Torture Victims) heeft op 31 mei jl. haar Annual Report 2015 op de website geplaatst. ‘Looking at last year’s achievements and challenges, the report provides a comprehensive overview of the many activities and projects that the organisation and its 153 members undertook throughout 2015’. Klik hier voor het jaarverslag.

From horror to healing: a live-saving journey
supported by the UN Fund for Victims or Torture
Het United Nations Fund for Victims of Torture heeft een brochure uitgebracht met verhalen van slachtoffers van marteling. Zij bouwden hun leven op met behulp van het Fonds.  Klik hier voor de brochure.
 

Fondsen

Met dank aan de volgende fondsen die ons werk mogelijk maken: Adessium Foundation, Amnesty International Nederland, VN Fund for Victims of Torture, KNR/Projecten in Nederland, particulieren en een anoniem particulier fonds.